Μοιράσου το
Share on Facebook
Facebook
Tweet about this on Twitter
Twitter

Ποιο ρόλο παίζει ο εγκέφαλος στην εκμάθηση της τεχνικής και στην συνολική αθλητική απόδοση; με ποιο τρόπο μαθαίνει ταχύτερα και σωστότερα τις τεχνικές το παιδί; Τί ρόλο παίζει η βιντεοπαρατήρηση στη βελτίωση της τεχνικής και την αθλητική απόδοση; Πώς μπορούμε να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη της βιντεοπαρατήρησης;

Παίζει κάποιο ρόλο η κίνηση, το παιχνίδι, η άσκηση, ο αθλητισμός στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος; Είναι σημαντική η επίδραση του Taekwondo στην ανάπτυξη του εγκέφαλου και του νευρικού συστήματος του παιδιού; Υπερέχει το Taekwondo έναντι των άλλων αθλημάτων σ’  αυτόν τον τομέα και εάν ναι σε τι ακριβώς;

Σ’ αυτά και άλλα σημαντικά ερωτήματα δίνει απάντηση το παρόν άρθρο.

Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Μπέης, Διδάσκων Taekwondo στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. – Α.Π.Θ.


Τα στάδια της μάθησης

Κάθε άσκηση που εκτελούμε, κάθε τεχνική, κάθε κίνηση, καταγράφεται στον εγκέφαλο. Μετά από πολλές επαναλήψεις αποθηκεύεται στην μακρομνήμη και εκεί δημιουργείται τελικά για κάθε μια κίνηση ένα μοναδικό κινητικό πρόγραμμα.  Όταν η μάθηση είναι στο 1ο αρχικό στάδιο (γνωστική φάση), αποθηκεύονται μόνο οι βασικές αρχές της τεχνικής. Λείπουν ακόμη πολλά σημαντικά στοιχεία. Με την πολλαπλή επανάληψη της κίνησης ο ασκούμενος/η περνά στο 2ο στάδιο μάθησης, όπου οι λεπτομέρειες της κίνησης γίνονται κατανοητές και η κίνηση εμφανίζει μία σαφή βελτίωση τόσο στην ορθή εκτέλεση της τεχνικής, όσο και στον μεγάλο αριθμό σωστών επαναλήψεων. Ακόμη όμως γίνονται λάθη και ο ασκούμενος/η συχνά σκέπτεται τις λεπτομέρειες. Στο 3ο και τελικό στάδιο μάθησης, αυτό της αυτοματοποίησης, ο ασκούμενος/η δεν σκέπτεται καθόλου. Η κίνηση ή η τεχνική εκτελείται αυτόματα χωρίς λάθη τεχνικής και στην μέγιστη δυνατότητα, όσον αφορά τα στοιχεία της φυσικής κατάστασης.

Το κινητικό πρόγραμμα

Το κινητικό πρόγραμμα δημιουργείται στην μακρομνήμη του εγκεφάλου, αποθηκεύεται μόνιμα, αφορά αποκλειστικά μια μόνο κίνηση για την οποία εμπεριέχει κάθε λεπτομέρεια:

α) ποιες μυϊκές ομάδες θα ενεργοποιηθούν και με ποια σειρά, ποιοι μύες είναι οι αγωνιστές και ποιοι ανταγωνιστές στην συγκεκριμένη κίνηση, ποιοι μύες θα διαταθούν και πόσο,

β) με πόση δύναμη και ταχύτητα θα εκτελεσθεί η κίνηση,

γ) ποια τροχιά θα διανύσει το μέλος του σώματος (πόδι ή χέρι),

δ) ποιά κίνηση εκτελούν ταυτόχρονα τα άλλα μέλη του σώματος, που βρίσκεται το κέντρο βάρους αρχικά και πως μετατοπίζεται μέχρι το τέλος της κίνησης, ποια θέση έχει ο κορμός αρχικά και πως μετατοπίζεται καιόλα αυτά άριστα συγχρονισμένα μεταξύ τους,

ε) η ευστοχία της κίνησης (η κίνηση πρέπει να καταλήξει στο σωστό σημείο με ακρίβεια),

στ) ο έλεγχος της κίνησης μετά το τέλος της και επαναφορά στην αρχική στάση αγώνος (ή όπου αλλού έχει αποφασίσει ο εκτελών),

ζ) ενεργοποίηση των νευροδιαβιβαστών που θα αναλάβουν να μεταβιβάσουν την εντολή του εγκεφάλου μέσω του νευρικού συστήματος σε κάθε μυϊκή ίνα των μυών που θα εκτελέσουν την κίνηση.


Διαβάστε σχετικά: Κυκλοφορεί το βιβλίο «Taekwondo Ολυμπιακό Άθλημα»


Όλα αυτά τα δημιουργεί ο εγκέφαλος και για να βάλει μια τάξη στις αμέτρητες κινητικές πληροφορίες που δέχεται, δημιουργεί το ξεχωριστό και λεπτομερέστατο κινητικό πρόγραμμα κάθε κίνησης. Εκεί την απομνημονεύει, την βελτιώνει, την ελέγχει και δίνει εντολή να εκτελεσθεί από τα μέλη του σώματος. Σε αθλητές/τριες υψηλού επιπέδου οι τεχνικές είναι καταγεγραμμένες με την παραμικρή λεπτομέρεια στην μακρομνήμη του εγκεφάλου και όταν ο εγκέφαλος δώσει την εντολή να εκτελεσθεί μια τεχνική, αυτή εκτελείται από το μυϊκό σύστημα τέλεια και αυτοματοποιημένα, χωρίς καμία σκέψη ή δισταγμό.

Human brain in x-ray view

Ο ρόλος του εγκεφάλου

Γίνεται αντιληπτό ότι όταν προπονούμαστε δεν γυμνάζουμε μόνο το σώμα μας, αλλά μέσω της άσκησης πρωτίστως εξασκούμε τον εγκέφαλό μας. Εάν ο νούς μας δεν είναι συγκεντρωμένος στην άσκηση το σώμα θα γυμνασθεί βέβαια, αλλά ο εγκέφαλος δεν θα μάθει καινούργια στοιχεία, ούτε θα αφομοιώσει τις σημαντικές λεπτομέρειες της τεχνικής και της τακτικής (πώς εκτελείται κάθε τεχνική με ακρίβεια και πότε εφαρμόζεται στον αγώνα). Γι’ αυτό έχει μεγάλη αξία, η προσοχή των ασκουμένων να είναι απόλυτα εστιασμένη στην προπόνηση. Ο στόχος της άσκησης αρχίζει και τελειώνει με την εκπαίδευση του εγκεφάλου και όχι μόνο του σώματος. Οι ασκούμενοι και προπαντός τα παιδιά πρέπει να προπονούνται με πολλές διαφορετικές φυσικές δραστηριότητες, να μαθαίνουν νέες κινήσεις που να διαθέτουν πρωτοτυπία, διαφορετικότητα όσον αφορά την κίνηση και τον βαθμό δυσκολίας κάθε κίνησης, αλλά και πολυπλευρικότητα-φαντασία.

nadin-dawani-tkd-1

Το πλεονέκτημα του Taekwondo, έναντι άλλων μορφών άσκησης

Το αγωνιστικό Tkd έχει το πλεονέκτημα ότι διαθέτει έναν πολύ μεγάλο αριθμό τεχνικών των χεριών και των ποδιών, αμυντικών και επιθετικών κινήσεων, κινησιολογία (προσποιήσεις, βηματισμοί, κ.λπ.), αμέτρητους συνδυασμούς αυτών καθώς και τακτική του αγώνα, τα οποία μεγιστοποιούν την διέγερση και την απόδοση του ασκούμενου όχι μόνο σε σωματικό επίπεδο, αλλά και σε νοητικό.

Η προσθήκη των εξειδικευμένων παιχνιδιών τα οποία χρησιμοποιούνται στην έναρξη της προπόνησης, εμπλουτίζουν το ήδη πλούσιο ασκησιολόγιο του Tkd και ταυτόχρονα ψυχαγωγούν τα παιδιά, καθιστώντας το Tkd περισσότερο ελκυστικό στις μικρές ηλικίες, αλλά και ωφέλιμο στην βιολογική ανάπτυξή τους. Αν σ’ αυτά προστεθούν και η πολύ μεγάλη ποικιλία διαφορετικών κινήσεων που υπάρχουν στην ύλη και του παραδοσιακού Tkd που εξασκείται ταυτόχρονα ειδικά στις μικρές ηλικίες  (Poomsae=φόρμες, Haboon Girugi=ασκήσεις αντιπάλου, αυτοάμυνες, θραύσεις, ειδικά χορευτικά προγράμματα με τεχνικές του tkd με την ταυτόχρονη χρήση μουσικής, ευφάνταστα προγράμματα επιδείξεων, κλπ), συμπεραίνουμε ότι το Tkd, υπερκαλύπτει τις ανάγκες των παιδιών (αλλά και ασκούμενων κάθεηλικίας),  στο σωματικό επίπεδο και στον τομέα της εγκεφαλικής διέγερσης και της εξάσκησης των παρακάτω νοητικών διαδικασιών, που είναι πολύ σημαντικές για την συνολική ανάπτυξη του παιδιού:

1. Την ικανότητα να εστιάζει την προσοχή και να διατηρεί την συγκέντρωση του νου εκεί που πρέπει για όσο χρονικό διάστημα χρειάζεται.

2. Την αντίληψη του χώρου και του χρόνου, αλλά και την συνεκτίμησή τους κατά την εκτέλεση κάθε κίνησης, σε σχέση με την κίνηση του αντιπάλου.

3. Την απομνημόνευση των χρήσιμων πληροφοριών και την αξιοποίησή τους στην πράξη (χρήση της τεχνικής και της τακτικής στον αγώνα).

4. Την σύγκριση τεχνικών μεταξύ τους και την ανάλυση των λεπτομερειών (ομοιότητες/διαφορές). Επιλογή και εφαρμογή των τεχνικών που κάθε αθλητής/τρια κρίνει ως κατάλληλη.

5. Την αστραπιαία ανάκληση των πληροφοριών από την μακρομνήμη για άμεση χρήση στον αγώνα (τακτική/στρατηγική).

6. Την ταχύτατη απόφαση για το ποια τεχνική (μεταξύ πολλών που γνωρίζει) πρέπει να εφαρμόσει σε κάθε σύγκρουση του αγώνα, ανάλογα με τον αντίπαλο και τις τρέχουσες συνθήκες του αγώνα που μεταβάλλονται συνεχώς (κόπωση, κάκωση, εξέλιξη του σκορ, κ.λπ.).

7. Την ανάλυση -με ασύλληπτη ταχύτητα- πολλών πληροφοριών που δέχεται ταυτόχρονα από τον αντίπαλο και από το περιβάλλον. Την άμεση απόρριψη των άσχετων ή αδιάφορων για τον αγώνα πληροφοριών (π.χ. θόρυβοι του γηπέδου, φωνές από την κερκίδα, γεγονότα στο διπλανό τερέν, κ.λπ.) και ολοκληρωτική εστίαση της προσοχής στο κύριο θέμα (αντίπαλος).

8. Την συνεργασία σε μέγιστο βαθμό πολλών κέντρων του εγκεφάλου, του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ), των νευρώνων, των συνάψεων, των νευροδιαβιβαστών και του περιφερειακού νευρικού συστήματος.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στη σελίδα 2

Μοιράσου το
Share on Facebook
Facebook
Tweet about this on Twitter
Twitter